Rasbeschrijving van de heidewachtel
bron: heidewachtelvereniging
Korte geschiedenis
De heidewachtel is één van de verschijningsvormen van de spioen, het bruinbonte langharige jachthondje, dat al in de Middeleeuwen in West-Europa voorkwam. Deze honden stonden ook wel bekend als vogelhonden. Ze werden gebruikt om het wild op te drijven, zodat er met jachtvogels op gejaagd kon worden. Ook stonden deze honden voor, dat wil zeggen dat ze door doodstil te blijven staan, de jager het wild aanwezen.In het begin van de vorige eeuw trof boswachter en kynoloog Edmund Löns op boerderijen in het Münsterland en het aangrenzende gebied in Nederland nog afstammelingen van die vroegere vogelhonden aan. Hij voegde de verschillende foklijnen samen tot het ras dat we nu in Nederland als de heidewachtel en in Duitsland als de Kleine Münsterländer kennen.
Verschijning
De heidewachtel is een middelgrote hond. De schofthoogte ligt tussen de 50 en 56 cm. De kleur varieert van bruin-wit tot bruin-schimmel. De vacht is halflang, met franje aan oren en poten. Verder zien we graag een fraaie vlag aan de staart. De heidewachtel heeft een paar unieke raskenmerken. Ze zijn dol op zwemmen en rennen, maar vooral met de neus werken.
Huishond
De heidewachtel is van oorsprong een jachthond, maar daarnaast een prima huishond. Behalve jagen heeft hij nog meer taken, namelijk erf en goed bewaken. Daar moet je je niet al teveel bij voorstellen, veel verder dan hard blaffen gaat dat bewaken niet! Eenmaal binnen wordt een inbreker even hartelijk begroet als een goede bekende, wat waarschijnlijk wel met wat geblaf gepaard zal gaan. Dus, doel toch bereikt! De volwassen heidewachtel is een intelligente hond met een vriendelijk karakter. Ze zijn lief en tolerant voor kinderen. De heidewachtel heeft net als iedere hond voldoende beweging nodig. En wanneer de wandelingen dan ook nog een beetje uitdagend zijn, neemt de hond in huis weinig plaats in. Een uitdagende wandeling is meer dan een dagelijks rondje, doe zoekspelletjes en gooi eens een balletje voor hem weg. Een heidewachtel heeft behoefte aan een eigen plek, waar de kinderen hem met rust moeten laten.
De opvoeding
De opvoeding van een heidewachtel kan een uitdaging zijn! Een hond is van nature een roedeldier. Dat wil zeggen dat hij in een roedel leeft. Het gezin waarin de hond leeft is de roedel. Het betekent in het gezin dat de hond de laagste in rangorde moet zijn. De hond zal zich daarom het meest hechten aan degene in het gezin, die zich het meest zelfverzekerd opstelt. Volgens de logica van de hond is dit de roedelleider. Een roedelleider straalt gezag uit. Je zou ook kunnen zeggen de hond kiest zijn eigen baas! Het gaat dus om houding, gedrag en uitstraling van de baas. Niet om wie het hardst kan schreeuwen. De opvoeding van de heidewachtel is precies zoals bij andere hondenrassen: men moet duidelijk en consequent zijn. Daarbij veel liefde en aandacht geven. Een belangrijk facet in de opvoeding is het belonen van de hond. Belonen is veel belangrijker dan het uitdelen van correcties in welke vorm dan ook. De heidewachtel is een intelligente hond en zal net als iedere hond opzoeken waar de grenzen zijn getrokken en deze proberen te verleggen. Als het even kan moet er op het gedrag geanticipeerd worden. Hij zal wel eens opdrachten op een andere dan de door u gewenste manier willen uitvoeren. Vaak blijkt de hond gelijk te hebben, omdat hij het veld met andere ogen bekijkt dan de voorjager! De heidewachtel is een jachthond. Dat betekent dat hij bij de dagelijkse wandelingen de neus steeds blijft gebruiken om luchtjes op te pikken en spoortjes uit te werken. Dit kan weleens tot problemen leiden. Zoals eerder aangegeven probeer te anticiperen.
Socialisatie
Om een goed gesocialiseerde hond te krijgen, is het verstandig de hond op zeer jonge leeftijd in zoveel mogelijk verschillende situaties te brengen. De jonge hond moet wennen aan de drukke, lawaaierige maatschappij. Het is daarom verstandig om de pup eens mee te nemen in de auto, de bus, de trein, naar het winkelcentrum en naar de markt. Deze bezoekjes moeten successievelijk opgebouwd worden, zodat de hond niet direct wordt geconfronteerd met heel veel indrukken tegelijk. Een voorbeeld: wanneer de hond wordt meegenomen naar het winkelcentrum doe dat dan op een rustig moment en zoek niet direct de drukte met veel mensen. Ga ook eens een winkel binnen als dat is toegestaan. Om sociaal gedrag ten opzichte van soortgenoten te ontwikkelen, is omgang met andere honden belangrijk. Dit geldt ook voor eventuele andere huisdieren. Verder moet hij leren dat het niet de bedoeling is dat overal achteraan gejaagd wordt. Om trainingsproblemen, tijdens jachthondentrainingen in de toekomst te vermijden, moet de hond wel vroeg kennismaken met wild.
De heidewachtel als jachthond
De heidewachtel is een allround jachthond. Onder kenners is hij geliefd om zijn intelligentie en zijn doorzettingsvermogen. In de jachtpraktijk kan hij het daarom gemakkelijk opnemen tegen honden van andere jachthondenrassen. Hij werkt, zoals het in jagerstermen heet, zowel voor als na het schot. Het werk voor het schot, wil zeggen dat de hond vrij zoekend, volgens een bepaald patroon en met hoge kophouding het veld afzoekt. Als de hond een stuk wild verwaait (ruikt), zal de hond als vanzelf tot voorstaan komen. Voorstaan is het verstarren van de hond en daarmee aanwijzen waar het wild zich heeft verstopt, zich drukt. Het spreekt vanzelf dat de hond hierbij moet werken met tegenwind. Omdat de heidewachtel een allround jachthond is, zal hij ook het (aan)geschoten wild na het schot opzoeken en naar de voorjager brengen: het apporteren. Ongeacht of het apport in het struikgewas, de dekking, of op een kale wei is gevallen. Hierbij is een goed neusgebruik natuurlijk onontbeerlijk. Wat ze ook graag doen is zwemmen. Een heidewachtel gaat over het algemeen vlot te water om te apporteren of bij warm weer om af te koelen. Een goed opgevoede heidewachtel is ook gemakkelijk uit het water te houden. Een heidewachtel zal, zoals iedere hond, ook opzoeken waar de grenzen zijn getrokken en deze proberen te verleggen. Hij zal bijvoorbeeld opdrachten op een andere dan de gewenste manier uitvoeren omdat hij het beter denkt te weten. Voor de ware liefhebber van de heidewachtel vormen deze karaktertrekjes juist de charme van het ras!
Werken en trainen
De heidewachtel is een energieke hond, die gezien zijn achtergrond en aard veel beweging en afwisseling nodig heeft. Drie keer per dag hetzelfde rondje lopen, enkel om z’n behoeften te laten doen is voor deze leergierige hond echt te weinig. Maar, niet iedereen is in de gelegenheid om met de hond te gaan jagen. Dat zal gecompenseerd moeten worden door op een andere manier met de hond bezig te zijn. Men kan al op jonge leeftijd met de hond deelnemen aan een puppycursus bij een kynologenvereniging. Daar leren baas en hond de beginselen van de gehoorzaamheid. Nog leuker voor hond en baas is het volgen van, om te beginnen, een puppy-jachthondencursus. In deze beginnersgroepen leren de pups óók de beginselen van gehoorzaamheid maar dan in combinatie met de eerste stapjes naar een volwaardige jachthond.
